Een voorbeeld van een situatie uit de praktijk waarbij de inzet van overheidsmediation zinvol is. Het verhaal beschrijft een conflictsituatie tussen de gemeente, een vergunningaanvrager en zijn buurman en is geschreven door onze opleider en mediator Jakke Cloïn (gespecialiseerd in overheidsmediation).
De eigenaar van een woning vraagt bij zijn gemeente een bouwvergunning aan voor een overkapping dicht bij de erfgrens. De ambtenaar bij de gemeente neemt de aanvraag in behandeling. Hij vergeet de eigenaar te adviseren om hierover eerst even contact te zoeken met zijn buurman.
Na enige tijd wordt de overkapping door de gemeente vergund aan de aanvrager. De buurman maakt bezwaar tegen de afgegeven vergunning bij de gemeente. Hij meent dat er van alles schort aan de geplande overkapping. Bovenal is hij bang dat, door het plaatsen van het bouwwerk, zijn behoeften aan zon, privacy en vrij uitzicht in het geding zijn.
De ambtenaar van de gemeente realiseert zich nu dat hij vergeten is de aanvrager van de vergunning te adviseren om eerst onderling met zijn buurman af te stemmen. Dat heeft hij ook zelf niet gedaan. En nu is er een formeel juridische (bezwaar)procedure aanhangig.
Daarmee is de situatie ook geëscaleerd, want standpunten zijn ingenomen en men staat tegenover elkaar (in plaats van naast elkaar). Dat geldt zowel voor de relatie tussen de aanvrager en de buurman als voor de relatie tussen de buurman en de gemeente. Immers, de aanvrager heeft de vergunning gekregen én meent daarmee recht te hebben op het bouwwerk. De buurman meent op zijn beurt recht te hebben op bezwaar (en desnoods beroep). En de ambtenaar doet ‘gewoon zijn werk’.
De afzonderlijke behoeften in het geding
In dit verhaal uit de praktijk zijn de afzonderlijke behoeften in het geding:
De gemeente heeft onder meer de zorgplicht voor zijn inwoners op het gebied van welzijn en sociale zaken. Naast uitvoering en handhaving van regels dient zij ook in samenspraak met haar inwoners te zorgen voor een goed en werkbaar leefklimaat. Dat geldt in het algemeen en ten aanzien van de uitvoering en handhaving van regels.
Het zijn deze behoeften die zich niet op basis van macht en regels laten afdwingen en die op basis van erkenning en dialoog invulling krijgen op basis van wederkerigheid.
De meerwaarde van overheidsmediation
Het zijn deze behoeften die zich niet op basis van macht en regels laten afdwingen en die op basis van erkenning en dialoog invulling krijgen op basis van wederkerigheid. Overheidsmediation voegt iets toe in de interactie tussen conflictpartijen dat in beroeps- en bezwaarprocedures niet voor de hand liggend en vanzelfsprekend is.
Met de inzet van mediation wordt een juridisch procedurele route voorkomen. Deze route is vaak duur (advocaatkosten), heeft een lange tijdspanne en heeft uiteindelijk maar één of zelfs geen winnaars. Iedereen bekijkt het probleem vanuit eigen perspectief en de rechter voegt hier zijn perspectief nog aan toe waarbij hij binnen de regels van de wet de zaak bekijkt en beoordeelt. Zijn besluit brengt in de meeste gevallen niet wat men er van had gehoopt.
Tijdens het mediationpoces, waarbij zowel de twee buren als de (ambtenaar van de) gemeente als betrokkenen aanwezig zijn, kunnen de verschillende posities – én vooral ook behoeften – met elkaar worden besproken. Dit zorgt voor wederzijds begrip en (h)erkenning.
Samenwerken aan een oplossing
Het over en weer horen van elkaars behoeften (tussen de buren onderling) en de behoefte van de gemeente om met een oplossing binnen het juridisch kader te blijven, staan daarbij centraal. In plaats van tegenover elkaar te staan wordt het nu mogelijk om samen tegenover het probleem (of de kwestie) te staan. Door de inzet van overheidsmediation wordt er samen gewerkt aan afspraken die voor alle betrokkenen werken.
Het elkaar aanwijzen als schuldige verdwijnt en daarmee is een concrete oplossing veel (sneller) dichterbij.
Auteur Jakke Cloïn
Wil je meer weten over ons opleidingsinstituut of wil je graag aanvullende informatie over de opleidingen? Met onze ervaring, aanpak gericht op persoonlijke ontwikkeling en unieke visie op conflicten hebben we altijd een opleiding of leertraject die aansluit bij jouw leervraag.
